POLITIEKE VOLWASSENHEID DOORSLAGGEVEND VOOR KOMST CONSTITUTIONEEL HOF
Na in totaal zeven wetsontwerpen hoopt de Nationale Assemblee (DNA) dit keer dat zij eindelijk de behandeling voor het instellen van een constitutioneel hof zal kunnen afronden. Het college is tot het besef gekomen dat het hof nooit is ingesteld omdat er een politiek steekspel van is gemaakt, door alle regeringen. De komst van het hof zal niet alleen afhangen van diepgaande en zinnige discussies, maar vooral van politieke volwassenheid van de fracties in het parlement.
“Iedereen weet dat het te lang heeft geduurd om een ontwerp wet hier behandeld te krijgen omdat het altijd een politiek kat en muis steekspelletje is geweest. Ook mijn politieke organisatie heeft daaraan meegewerkt, erkende BEP-fractievoorzitter Celsius Waterberg. “De behandeling is voorzichtig begonnen”, merkt het VHP-lid Asiskoemar Gajadien zich uit. Alleen de voorzitter van de commissie van rapporteurs voor deze wet, Melvin Bouova (NDP), is bij de start van de behandeling aan het woord gekomen gevolgd door een aantal interrupties van de overige leden. Opmerkelijk is dat niemand het woord amnestiewet in de mond heeft genomen. De roep om het constitutioneel hof werd groter nadat in het 8 december strafproces de amnestiewet moest worden getoetst aan de grondwet.
In een spreekbeurt van meer dan twee uren heeft Bouva een historisch, nationaal en internationaal perspectief geschetst van het begrip, constitutioneel hof, Hoe dat zich verhoudt met verschillende rechtssystemen en hoe het werk in landen als Amerika in Europa en in de regio.
Opmerkelijk is dat in Nederland, waar het Surinaams rechtssysteem vrijwel volledig van is overgenomen, er geen gebruik wordt gemaakt van een constitutioneel hof.
Daar worden andere rechtsmiddelen gebruikt om een dispuut over een wet te beslechten. Bouva heeft voorgesteld te kijken naar St. Marten, waar wel gebruik wordt gemaakt van een constitutioneel hof. Gajadien merkte op dat juist daar de discussie is begonnen over in hoeverre een constitutioneel hof nog van belang is.
Bij de interrupties die volgden op de spreekbeurt van Bouva zijn vragen gesteld over de precieze werking van het in te stellen orgaan. Parlementariërs zien graag dat er strikte voorwaarden worden gesteld aan personen die zitting mogen nemen in het constitutioneel orgaan. Gepleit wordt voor juristen met een leeftijd tussen de 30 en 40 jaar. De leden van het hof mogen geen strafblad hebben, geen ambtelijke beroepen uitoefenen en zeker niet betrokken zijn bij de zogeheten Toga organen. Belangrijk is dat alleen via de drie staatsorganen, rechterlijke macht, de regering en de Nationale Assemblee, belanghebbenden een verzoek tot toetsing van een wet, door het constitutioneel hof kunnen aanvragen.
Bij de verdere behandeling zal gesproken worden over de positie van het hof in het Surinaams staatsbestel. Bouva wijst er op dat het in te stellen hof vooralsnog één zal zijn die zich uitspreekt over wetten die door het parlement zijn aangenomen, door de president zijn afgekondigd en hun werking hebben op de gemeenschap. Bouva heeft aan het eind van zijn spreekbeurt als voorzitter van de commissie opgeroepen om de verdere behandeling niet een politieke te laten zijn, maar een van diepgaande discussies en vooral de aanwezigheid van politieke wil. De behandeling is verdaagd naar maandag.
UNITEDNEWS | WILFRED LEEUWIN