HOE KUNNEN WE INVESTSUR OPNIEUW OP DE INTERNATIONALE MARKT POSITIONEREN?
De wereld bestaat uit 195 landen (onafhankelijke staten) en vrijwel ieder land heeft een eigen Investment Promotion Agency (IPA), een organisatie gelieerd aan de overheid al dan niet wettelijk verankerd en verantwoordelijk voor het aantrekken en faciliteren van Foreign Direct Investments (FDI) en het creëren van werkgelegenheidsgroei. Binnen (vooraf) vastgestelde sleutel-marktsectoren van een land als investment destination.
Sinds de onafhankelijkheid in 1975, is in de wet van 3 juni 2002, houdende bepalingen ter stimulering van investeringen in Suriname (Investeringswet 2001, (S.B. 2002 no. 42), vastgelegd dat Investsur als IPA voor Suriname fungeert bij het aantrekken van FDI.
In 2010 is IDCS NV van start gegaan met het doel FDI aan te trekken, staatsbedrijven (parastatalen) te revitaliseren, gericht op realisatie van sociaal-economische ontwikkelingsgroei.
Op 17 maart 2017 is het Staatsbesluit “Nadere Voorwaarden Faciliteiten Investeringswet” in werking getreden. Dit staatsbesluit is een aanvulling op de Investeringswet 2001, waarmee de rol van Investsur als uitvoeringsorgaan om investeringsvoorstellen is bevestigd.
Vooralsnog is Investsur nog niet operationeel.
De instroom van FDI in de drie landen is volgens UNCTAD in de periode 2014 – 2019 als volgt verlopen.
In de jaren 2015-2016 had Suriname de hoogste FDI-inflow in vergelijking met de overige twee landen.
Vanaf 2017 heeft Guyana de positie van ‘best player in class’ overgenomen met exponentiële stijging in het jaar 2018 en een forse toename in 2019.
Opvallend is de afname naar 7 miljoen USD (!) van Suriname in 2019, een ongekend drastische daling in vergelijking met alle voorgaande jaren. Curaçao heeft eveneens te maken met een drastische daling in 2019.
FUNCTIE VAN FDI: SOCIAAL-ECONOMISCHE ONTWIKKELING
Directe buitenlandse investeringen (FDI) hebben voor landen, bewezen een krachtig instrument te zijn om sociaal-economische groei te stimuleren, door middel van kapitaalinvestering, management-support, Transfer of Technology (T-o-T), banencreatie, versnelling van internationale samenwerking en het aantrekken van additionele fondsen en schenkingen.
De volgende variabelen vormen een centrale rol bij de transformatie van het huidige economische systeem en bijbehorende status:
- Strategische marktontwikkeling
- Beschikbaarheid van data, informatie en onderzoek
- Productieverhoging
- Investeringsbevordering
- Hogere werkgelegenheid
- Marktdiversificatie
- Toegang tot internationale markten
- Transfer-of-Technology
- Fondsvorming en reserves.
- ECONOMISCHE ONTWIKKELINGSTRATEGIE
Suriname werkt aan marktgerichte en onderbouwde economische ontwikkelingsstrategieën en programma’s voor bestaande en nieuwe sleutel-marktsectoren, welke de basis vormen voor FDI-strategieën van IPA’s.
Aandachtpunt is of de huidige investeringswet voldoet aan de hedendaagse vereisten en welke objecten (assets) en incentives de overheid (per marktsector) in kan zetten bij investeringprojecten met (buitenlandse) investeerders.
Het investeringklimaat, de macro-economische situatie, de wisselkoers, internationale ratings, de private sector, het beschikbare arbeidspotentieel en de kracht van het institutionele kader zijn doorslaggevend bij de realisatie van economische ontwikkelingsdoelen.
Om te weten waar het land nu staat en waar het in de toekomst (2021-2025) naar toe moet gaan, is onderstaande tabel een hulpmiddel) bij economische planvorming (per sector en subsectoren).
Marktsector | Bijdrage BNP 2020 | Gewenste bijdrage BNP 2021-2025 | Gewenste groei BNP 2021-2025 |
1. Delfstoffenwinning | x% | x1-5% | x1-5% |
2. Energiebedrijven | x% | x1-5% | x1-5% |
3. Financiële instellingen | x% | x1-5% | x1-5% |
4. Water en afval | x% | x1-5% | x1-5% |
5. Informatie & Communicatie | x% | x1-5% | x1-5% |
6. Landbouw, Visserij & Bos | x% | x1-5% | x1-5% |
7. Verhuur & handel in onroerend goed | x% | x1-5% | x1-5% |
8. Water en afval | x% | x1-5% | x1-5% |
9. Informatie & Communicatie | x% | x1-5% | x1-5% |
10. Bouwnijverheid | x% | x1-5% | x1-5% |
11. Industrie | x% | x1-5% | x1-5% |
12. Overheid, onderwijs en zorg | x% | x1-5% | x1-5% |
13. Zakelijke dienstverlening | x% | x1-5% | x1-5% |
14. Handel, vervoer & Horeca | x% | x1-5% | x1-5% |
15. Cultuur, recreatie & overige diensten | x% | x1-5% | x1-5% |
* Percentages worden door beleidsmakers en economen inzichtelijk gemaakt aan de hand van valide en betrouwbare data, indien de juiste datasystemen beschikbaar zijn en de data op een juiste manier verzameld en beschikbaar is.
NOODZAAK VAN INVESTUR BIJ ECONOMISCHE ONTWIKKELINGSGROEI
De vier hoofdfuncties van een IPA zijn belangrijk bij het aantrekken van buitenlandse investeringen.
|
|
|
|
Het functioneren van een waardetoevoegende IPA binnen een land staat niet op zich: het succes is afhankelijk van een veelheid aan interne- en externe factoren.
De urgentie om over een goed functionerende IPA in Suriname te beschikken is onzettend hoog. Naar verwachting zal Investsur in 2020 operationeel zijn. Tijdige beschikbaarstelling van budgetten door of via het Ministerie van Financiën is hierbij een randvoorwaarde.
Het feit dat Suriname decennia lang niet over een goed functionerende IPA en institutioneel kader beschikt, heeft geleid tot:
- Aanzienlijke economische- en sociale schade
- Sterke achteruitgang van diverse marktsectoren én verarming van groepen in de bevolking
- Verslechtering internationale concurrentiepositie
- Verslechtering van werkgelegenheid
- Laag niveau van innovaties en Transfer-of-Technologies.
De President van de Republiek Suriname, Ministers, adviseurs en overige betrokken werken actief aan:
- Het te voeren overheidsbeleid (scheve balans inkomsten en uitgaven)
- Beter welzijn en gezondheid van de Surinaamse bevolking
- Versterking van de macro-economische en monetaire huishouding
- Economische ontwikkelingsstrategieën voor productie- en inkomstenverhoging
- Evaluatie van de bestaande Investeringswet
- Operationalisatie en organisatie van Investsur als instituut voor investeringsbevorderingen.
Positief is dat de Republiek Suriname ondersteuningsmogelijkheden heeft bij multi-laterale instellingen zoals de Wereldbank, IMF, IDB, CDB en de IsDB.
UNCTAD ondersteunt IPA’s wereldwijd en UNIDO, het gespecialiseerde agentschap van de Verenigde Naties, dat industriële ontwikkeling bevordert voor armoedebestrijding, inclusieve globalisering en ecologische duurzaamheid. Landen kunnen bij deze instellingen bijstand aanvragen en technische assistentie.
Op bi-lateraal niveau is actief overleg met de USA, de EU en bevriende landen, die ondersteuning kunnen bieden om de macro-eonomische situatie en de concurrentiepositie van Suriname in de komende periode te versterken.
Het is van levensbelang voor de Surinaamse gemeenschap, dat Suriname verlost raakt van de economische recessie, depressie, gezondheidscrisis, onbehoorlijk bestuur en moreel verval.
En binnen redelijke en haalbare termijn transformeert naar een land met een jaarlijkse significante toename van FDI, BNP, werkgelegenheidsgroei en verbetering van welzijn.
drs. Feisal Ghafoerkhan/Voormalig Chief Investment Officer IDCS NV (afd. NRBI, Non-Resource Based Industries)
UNITEDNEWS