SURINAAMS PARLEMENT DIT JAAR 155 JAAR
In mei van dit jaar is het precies 155 jaar geleden dat het parlement is ingesteld in de Republiek Suriname. Op 8 mei 1866 werd de eerste parlementszitting officieel geopend in de “Koloniale Staten”, na de verkiezingen van 5 april 1886.
1866: De volksvertegenwoordiging, Koloniale Staten, hield haar eerste zitting.
Aantal leden: 13 leden (mannen), 9 gekozen door de kiezers en 4 benoemd door de gouverneur.
1936: “Koloniale Staten” veranderde bij de inwerkingtreding van de nieuwe Staatsregeling in de “Staten van Suriname”.
Aantal leden: 15 (mannen). De burgers konden middels stemmen kiezen voor 10, en 5 werden door de gouverneur benoemd.
1948: Het Algemeen Kiesrecht werd ingevoerd. Ledental opgevoerd naar 21 leden (mannen).
1949: De eerste verkiezingen volgens het Algemeen Kiesrecht werden in mei gehouden.
1963: Het aantal leden werd uitgebreid naar 36 (mannen). 24 gekozen volgens het personenmeerderheidsstelsel en 12 gekozen volgens het stelsel van evenredige landelijke vertegenwoordiging.
1966: Bij landsverordening van 28 december werd het aantal leden uitgebreid tot 39 (mannen).
1975: Suriname werd Onafhankelijk. Het College onderging wederom een naamswijziging en werd het “Parlement van de Republiek Suriname”.
1980: Op 25 februari werd een staatsgreep gepleegd en de Grondwet in haar werking geschorst. Het parlement werd enkele maanden hierna bij Algemeen Decreet A van 13 augustus 1980 buiten werking gesteld. Alle wettelijke regelingen en decreten werden uitgebracht door het Militair Gezag en de regering.
1 januari 1985 tot 14 december 1987: Suriname kende een benoemde “Nationale Assemblée” (S.B. 1984 no. 116).
Aantal leden: 31 leden werden voorgedragen door: de 25 februari beweging (14 leden), de vakbeweging (11 leden) en het bedrijfsleven (6 leden).
Dit parlement werd gezien als overgangsparlement, met name de overgang van een militair gezag naar een democratisch bestuur.
1987: Het proces van herdemocratisering kwam geleidelijk op gang en leidde tot de samenstelling van een concept-Grondwet, welke op 30 september middels een referendum aan het volk ter goedkeuring werd voorgelegd en bekrachtigd bij Staatsbesluit van 1987 no. 116. Het Parlement heette van toen af “De Nationale Assemblée van Suriname” (DNA). Op 25 november vonden er Algemene, Vrije en Geheime verkiezingen plaats voor alle volksvertegenwoordigende lichamen.
Het aantal leden werd uitgebreid naar 51.
1990: Als gevolg van een tweede coup, de zogenoemde telefoon-of kerstcoup op 24 december, werden er wederom vervroegde verkiezingen uitgeschreven voor 25 mei.
1996: Op 23 mei vonden er wederom verkiezingen plaats. Op 1 augustus werd het historisch DNA-gebouw geheel door brand verwoest. Het gebouw dateert uit de 18e eeuw en werd in mei 1887 in gebruik genomen door de Koloniale Staten, die voorheen gevestigd was in een pand waar nu de Republic Bank Suriname NV staat. Tot december 1996 werd het parlement tijdelijk gehuisvest op een der etages van de Kamer van Koophandel en Fabrieken (KKF). Hierna verhuisde het parlement naar het oud Park-gebouw aan het Onafhankelijkheidsplein, alwaar zij tot nu toe gehuisvest is.
2000: Als gevolg van het voortijdig beëindigen van de zittingsperiode, vonden op 25 mei de Algemene, Geheime en Vrije verkiezingen plaats voor DNA, districts- en ressortraden.
2019: Op 4 november vond de eerstesteenlegging plaats voor de herbouw van het parlementsgebouw op de hoek van de Henck Arronstaraat en de Grote Combéweg. Het gebouw zal in januari 2022 worden opgeleverd.
Voorzitters vanaf 1969:
- Jagernath Lachmon: 18 november 1969 tot 15 december 1973
- Olton van Genderen: 15 december 1973 tot 28 december 1973
- Emile Wijntuin: 28 december 1973 tot 15 augustus 1980
- Ulrich Aron: 15 januari 1986 tot 10 december 1987
- Jagernath Lachmon: 14 december 1987 tot 8 december 1991
9 juli 1991 tot 8 juli 1996
9 juli 1996 tot 9 oktober 1996
- Marijke Djwalapersad: 10 oktober 1996 tot 23 juli 2000
- Jagernath Lachmon: 24 juli 2000 tot 19 oktober 2001
- Ram Sardjoe: 06 november 2001 tot 30 juni 2005
- Paul Somohardjo: 30 juni 2005 tot 30 juni 2010
- Jennifer Geerlings-Simons: 30 juni 2010 tot 30 juni 2015
30 juni 2015 tot 29 juni 2020
- Ronnie Brunswijk: 29 juni 2020 tot 14 juli 2020
- Marinus Bee: 14 juli 2020 tot heden
De gewezen parlementsvoorzitters, Jagernath Lachmon, Olten van Genderen en Emile Wijntuin zijn al overleden.
UNITEDNEWS