SURINAME WINT DE LANGE TERMIJN | GEDULDIGE OLIE-DEAL OVERKLAST GUYANA’S HAAST MET 300% RENDEMENT

De Caribische oliekoorts heeft twee hoofdrolspelers: Guyana en Suriname. Terwijl de media Guyana bejubelt als de vroege vogel die “nu casht,” schildert een recente minidocumentaire, “De Oorlog om de Olie,” Suriname af als de verliezer vanwege de latere productiestart. Deze focus op de tijdlijn miskent echter de meest kritische factor voor nationale welvaart op de lange termijn: de kwaliteit van de onderhandelde oliecontracten.

Onze analyse van de contractmodellen onthult dat Suriname, ondanks de vertraging, een strategische en financieel superieure route heeft gekozen, in lijn met het gezegde: haastige spoed is zelden goed.

Het fundamentele verschil tussen de aanpak van de twee landen ligt in hun prioriteiten, wat direct terug te zien is in de fiscale regimes van hun contracten: Guyana koos voor snelheid en volume, terwijl Suriname inzette op duurzaamheid en opbrengst.

 

Kenmerk	🇬🇾 Guyana (Focus: Snelheid/Volume)	🇸🇷 Suriname (Focus: Duurzaamheid/Opbrengst)
Royalty	2 % op brutoproductie	6,25 % op de brutoproductie
Ring-Fencing	Nee (kosten van nieuwe projecten drukken bestaande winsten)	Ja (kosten enkel per veld aftrekbaar)
Kosten Terugwinning	Geen plafond	Wel plafond: max. 75% in beginjaren, daarna 20% voor operationele kosten
Winstbelasting	Geen	Ja: 36% op aandeel oliemaatschappijen
Staatsaandeel (na 2038)	Circa 22%	Boven 60% (bijna drie keer zo hoog)

 

 

🛡️ De Kern van het Model: Ring-Fencing en Kostenplafonds

De doorslaggevende elementen zijn het gebrek aan ring-fencing in Guyana en de flexibele aftrekbaarheid van kosten.

Ring-Fencing:

Guyana: Door het gebrek aan ring-fencing mogen oliemaatschappijen de kosten van nieuwe exploratie- en ontwikkelingsprojecten aftrekken van de winsten van reeds draaiende en winstgevende velden. Dit vertraagt de volledige kostenterugwinning aanzienlijk, waardoor het percentage van de winst dat naar de overheid stroomt, langdurig laag blijft. Zelfs als de productie in 2033 explodeert naar 2 miljoen vaten per dag, blijft de overheid tot 2035 steken op slechts 14 tot 18 procent van de opbrengst.

Suriname: Het contract met ring-fencing voorkomt dat de kosten van nieuwe investeringen de winsten van reeds draaiende velden aantasten. De terugwinning van kosten moet per veld gebeuren. Dit zorgt ervoor dat de winst sneller naar de staat stroomt.

Kostenregime en de R-Factor:

Suriname hanteert ook een strikter plafond op kosten: maximaal 75% in de beginjaren, dalend naar 20% voor operationele kosten. Dit garandeert dat de staat snel en in grotere mate mee profiteert.

Deze mechanismen (ring-fencing en kostenplafonds) versnellen de groei van de R-factor (Payback Ratio). De R-factor is de ratio van de cumulatieve inkomsten na belasting ten opzichte van de cumulatieve uitgaven.

In oliecontracten wordt de R-factor vaak gebruikt als een drempel om te bepalen wanneer regeringen een verhoogd aandeel van de inkomsten ontvangen (bijvoorbeeld na een R-factor van 1,5). De Surinaamse aanpak zorgt ervoor dat deze drempel sneller wordt bereikt dan in het Guyanese model. Zodra de kosten zijn terugverdiend (R-factor > 1), stroomt de winst sneller en in hogere percentages naar de staat.

📈 De Lange Termijn: Suriname’s Strategische Overwinning

Het resultaat is een dramatisch verschil in de staatsopbrengst op de lange termijn:

Guyana: Ondanks de vroege en enorme productie, ligt het staatsaandeel na 2038 rond de 22%.

Suriname: Door de bewuste keuze voor een financieel evenwichtiger en duurzamer model, ziet Suriname de staatsopbrengst na 2038 stijgen tot meer dan $15 miljard per jaar, met een staatsaandeel van boven de 60 procent—bijna drie keer zo hoog als in Guyana.

De ‘overwinning’ in de olie-industrie wordt niet bepaald door wie het eerst begint, maar door wie het slimst onderhandelt. Terwijl Guyana de focus legde op de ‘quick win’ met soepelere contracten om maatschappijen aan te trekken, heeft Suriname gekozen voor een model dat, mogelijk gesteund door haar langere expertise in de sector, de maximale en duurzame waarde voor de staat garandeert.

De vermeende verliezer van vandaag is op de lange termijn de waarschijnlijke winnaar. De haastige aanpak van Guyana garandeert de oliemaatschappijen snellere winsten, maar het doordachte, op duurzaamheid gerichte model van Suriname belooft een rooskleuriger en financieel zekerder toekomst voor haar bevolking.

UNITEDNEWS|ANALYSE