GEO-POLITIEKE SCHOKGOLF: CHINA’S MEGA-PLAN OM AMERIKA’S MARITIEME ‘WURGGREEP’ TE BREKEN

De strategische rivaliteit tussen China en de Verenigde Staten heeft een kritiek punt bereikt, waarbij Peking een omvangrijk, op infrastructuur gericht plan lanceert om een Amerikaanse maritieme ‘wurggreep’ te doorbreken. Deze botsing, de bepalende as van de wereldwijde geopolitiek, is het scherpst in de Indo-Pacifische regio.

Washington volgt al lange tijd een thalassocratische strategie – controle over de zeeën en kustlijnen – om te voorkomen dat een continentale mogendheid de Amerikaanse handel bedreigt, een beleid dat China als een existentiële bedreiging ervaart.

Voor China is de uitdaging van levensbelang: een land met 1,4 miljard mensen is afhankelijk van veilige energie- en handelsstromen. De Chinese leiders kennen de kwetsbaarheid van hun land, die vooral tot uiting komt in het dilemma van Malakka.

De Straat van Malakka, een 805 km lang knelpunt, verwerkte in 2023 dagelijks ongeveer 24 miljoen vaten ruwe olie en vloeibaar aardgas. China is de grootste energie-importeur ter wereld en importeert nog steeds ongeveer 73% van zijn ruwe olie en 40% van zijn vloeibaar aardgas (LNG) via deze ene corridor.

De Verenigde Staten, met hun sterke militaire aanwezigheid, beschouwen hun missie als het ‘garanderen van de vrijheid van navigatie’, maar Peking ziet het als een potentiële blokkade van zijn levenslijn, een ‘wurggreep’ op zijn economie.

Het antwoord van Peking is het verstrekkende Belt and Road Initiative (BRI), gelanceerd in 2013, dat zich uitstrekt over meer dan 150 landen. Het is een ambitieuze strategie om aanvoerroutes te diversifiëren en de invloed via infrastructuur te vergroten. In de eerste helft van 2025 bereikten Chinese contracten en deals binnen het BRI een recordbedrag van $ 124 miljard. Hiervan ging 66,2miljardnaarfysiekeinfrastructuur–havens,pijpleidingen,snelwegen–en 57,1 miljard naar strategische investeringen.

Energie staat centraal in dit plan. Meer dan $ 42 miljard werd in 2025 toegezegd voor de energiesector. Hoewel het grootste deel nog naar olie en gas ging om de directe veiligheid te garanderen, wordt er ook voorzichtig uitgebreid naar groene alternatieven. Bijna $ 10 miljard ging naar wind- en zonne-energieprojecten. De Chinese leiders presenteren het BRI als een gemeenschappelijke visie, waarbij premier Li Qiang benadrukte dat Peking alle partners als gelijken behandelt om ‘meningsverschillen te beheren en consensus te vergroten’. Achter deze retoriek schuilt echter een duidelijke strategische logica: bouw alternatieve land- en zeeroutes om de afhankelijkheid van Malakka te verminderen en de Amerikaanse ‘eilandenketen’-strategie te omzeilen. De botsing om de geopolitieke overheersing in de Indo-Pacifische regio is hiermee een nieuwe, meer gefragmenteerde fase ingegaan.