Door de hoge CO2-concentratie in de lucht hebben planten en bomen beduidend meer bladeren gekregen. Goed nieuws zou je zeggen, maar is dat ook zo?Een grote groep internationale onderzoekers heeft aangetoond dat de aarde de afgelopen tientallen jaren aanzienlijk groener is geworden. De onderzoekers gebruikten voor de studie gegevens van twee satellieten en bekeken de data van de afgelopen 33 jaar. De resultaten zijn gepubliceerd in het blad Nature Climate Change.

Drogreden

Dat CO2 de groei van planten bevordert, wordt vaak als reden gebruikt tegen maatregelingen om de hoeveelheid emissies in te perken. Volgens de onderzoekers is dit echter een drogreden. Zij stellen dat veel negatieve aspecten van klimaatverandering – zoals de opwarming van de aarde, de stijgende zeespiegel, smeltende ijskappen en de toename van tropische stormen – hiermee niet erkend worden. Daarnaast hebben studies aangetoond dat planten zich aanpassen aan de stijgende CO2-concentratie. Hierdoor zal de vergroening over een langere periode weer afnemen.

Groener
Volgens de onderzoekers zouden planten en bomen meer bladeren hebben gekregen. Groene bladeren maken suikers aan met gebruik van zonlicht, CO2, water en nutriënten. De planten produceren meer suikers als er meer CO2 in de lucht zit. Dit wordt ook wel CO2-bemesting genoemd. “Het is ons gelukt om het vergroeningsproces grotendeels te koppelen aan de toename van CO2 in de atmosfeer,” vertelt co-auteur Ranga Myeni. De hoeveelheid CO2 in de lucht is sinds de Industrialisatie enorm toegenomen. Maar nog nooit was de CO2-concentratie zo hoog als nu. Het is de belangrijkste boosdoener van klimaatverandering.

Vegetatie
Wist je dat 85% van de ijsvrije delen op aarde bedekt is met vegetatie? Jaarlijks wordt ongeveer de helft van de 10 miljard ton koolstof die in de atmosfeer terecht komt door menselijk toedoen, tijdelijk opgeslagen in de oceaan en in planten. “Wat er de afgelopen 33 jaar eigenlijk is gebeurd, is dat er een groen continent van twee keer de grootte van de Verenigde Staten (18 miljoen km2) is bijgekomen,” zegt hoofdonderzoeker Zaichun Zhu.

LAI-Average

Goed nieuws?
De resultaten laten de positieve rol zien die planten en bomen spelen. Zo helpt de natuur ons door de uitstoot van emissies uit de fossiele industrie op te ruimen. Maar is een groener wordende planeet wel echt goed nieuws? “Er zijn duidelijk twijfels over de vraag of de opslag van koolstof kan aanblijven onder steeds warmer wordend klimaat,” zegt professor Peter Rayner. “Als het klimaat verder opwarmt, kan er meer droogte ontstaan waardoor vegetatie juist weer afsterft en de opgeslagen koolstof alsnog vrijkomt.” Ook heeft de toename aan groen volgens onderzoeker Anna Ukkola gevolgen voor onze watervoorraden op aarde. “Dichtere, groenere vegetatie heeft meer water nodig. Hierdoor wordt regenwater dat anders in rivieren terecht zou komen opgeslurpt door planten en bomen. Dit kan gevolgen hebben voor regio’s waar op dit moment al beperkte watervoorraden aanwezig zijn, zoals in Australië,” stelt ze.

CO2-bemesting is slechts één – zij het een overheersende – reden waarom de aarde groener wordt. Andere belangrijke redenen zijn klimaatverandering, stikstofbemesting en ruimtelijke ordening. “De vergroening is meetbaar,” zegt co-auteur Josep Canadell. “Maar de oorzaken van die vergroening kunnen onderzoekers alleen modelleren. En alle modellen die ze daarvoor kunnen gebruiken, hebben hun tekortkomingen. Toekomstige studies zullen ongetwijfeld onze resultaten verfijnen.”

SCIENTIAS