DE KRITIEK OP GROEPSIMMUNITEIT (EN WAAROM RUTTE HET TOCH NOEMDE)
In de toespraak van premier Mark Rutte kwam maandag uitleg van het begrip groepsimmuniteit aan bod. Dat leidde zowel nationaal als internationaal tot onduidelijkheid over de prioriteiten van de Nederlandse regering bij de bestrijding van het coronavirus.
De Telegraaf legde delen van de toespraak voor aan de Italiaanse microbioloog en viroloog Roberto Burioni. Die reageerde verbaasd, tekende de krant op. “Het is een heel groot risico dat de Nederlandse regering neemt. We weten namelijk nog helemaal niet of er wel immuniteit voor dit virus kan ontstaan. Dat is nog onbekend. Bovendien is er nog geen vaccin.”
De discussie werd vertroebeld door de situatie in het Verenigd Koninkrijk. Daar nam de regering tot begin deze week geen bijzondere maatregelen. De deskundigen die het crisisteam van het Britse kabinet adviseerden, zetten in op een “natuurlijke verspreiding” van het coronavirus. Door het kweken van groepsimmuniteit zouden de langetermijngevolgen kunnen worden verminderd.
Dat standpunt botste afgelopen maandag hardhandig op de realiteit. Een nieuwe analyse door immunologen van onder meer het Imperial College London voorspelde dat het Britse zorgstelsel razendsnel overbelast zou raken. In het ergste scenario zou dat tot de dood van 260.000 mensen leiden. Premier Boris Johnson kondigde enkele uren na de publicatie van dat rapport aan dat Britten zoveel mogelijk thuis moeten werken en onnodige reizen en sociale contacten uit de weg moeten gaan.
‘Groepsimmuniteit is geen doel op zich’
De Tweede Kamer vroeg woensdag om duidelijkheid: zet het kabinet in op groepsimmuniteit of niet? PvdA-leider Lodewijk Asscher zei dat Rutte in zijn toespraak impliceerde dat dit wel zo is. “Met groepsimmuniteit bouw je als het ware een beschermende muur om hen heen”, zei de premier immers over ouderen en andere risicogroepen. Ook Forum-leider Thierry Baudet en PVV-leider Geert Wilders drongen aan op meer uitleg.
Groepsimmuniteit is “geen doel op zich”, zei Rutte, waarmee hij de boodschap herhaalde die het RIVM eerder op de dag verkondigde. “Het doel van ons beleid is om te zorgen dat de zorg het aankan, dat ouderen en kwetsbaren zo goed mogelijk beschermd worden. Een bijkomend effect is immuniteit, dat wordt langzaam opgebouwd en het helpt, maar het is geen doel van het beleid.”

Testen, testen, testen
Veel van de internationale kritiek op het Nederlandse beleid kwam voort uit die verwarring over de prioriteiten van het kabinet. “In plaats van uitgebreid te testen, streefden landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Nederland een ‘groepsimmuniteitsstrategie’ na”, schreef The Irish Times bijvoorbeeld.
Dat klopt dus niet, maar het raakt wel aan een ander punt van internationale kritiek: het Nederlandse testbeleid. Nederland en verschillende andere Europese landen zijn opgehouden iedereen die symptomen vertoont te testen op de aanwezigheid van het coronavirus. Mensen met milde verschijnselen worden niet meer getest, om zuinig om te gaan met de beperkte testcapaciteit.
De gezondheidsorganisatie WHO is geen voorstander van die aanpak. Algemeen directeur Tedros Adhanom Ghebreyesus drong er afgelopen maandag op aan dat alle getroffen landen een agressief testbeleid blijven voeren. “Onze belangrijkste boodschap is: testen, testen, testen”, zei hij.
Het RIVM laat weten dat er ook in Nederland zoveel mogelijk wordt getest. Meer dan zestien laboratoria zijn daar volop mee bezig, aldus woordvoerder Harald Wychgel. Maar iedereen met milde symptomen testen is praktisch gezien niet haalbaar. “We kunnen nog wel even vooruit, maar niet eindeloos. We gaan verstandig om met de beschikbare materialen.”
BRON|NEDERLAND